“Minatəmizləmə fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilib
Həmin Qanun Azərbaycan Respublikasında mina əleyhinə fəaliyyətin, o cümlədən minatəmizləmə fəaliyyətinin təşkilini və həyata keçirilməsini tənzimləyir. Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri tərəfindən Azərbaycan Respublikasının təhlükəsizliyinin və müdafiəsinin təmin edilməsi məqsədilə aparılan mina əleyhinə fəaliyyət isə Qanunun tətbiq dairəsinə aid edilməyib (3-cü maddə).
Minatəmizləmə fəaliyyəti üzrə səlahiyyətli qurum Azərbaycan Respublikasının Minatəmizləmə Agentliyi (bundan sonra – Agentlik) müəyyən edilib.
Qanuna əsasən minatəmizləmə fəaliyyəti fəaliyyət planına, tələblərə və standart əməliyyat prosedurlarına uyğun olaraq səlahiyyətli qurum, minatəmizləmə fəaliyyətinə cəlb olunan və həmin Qanunla müəyyən edilmiş tələblərə cavab verən dövlət orqanları (qurumları), habelə fiziki və ya hüquqi şəxslər tərəfindən həyata keçirilir (5.1-ci maddə).
Dövlət orqanları (qurumları), həmçinin fiziki və hüquqi şəxslər onların Qanunla müəyyən edilmiş müvafiq tələblərə uyğunluğu Agentlik tərəfindən Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi qaydada qiymətləndirildikdən sonra minatəmizləmə fəaliyyətini həyata keçirirlər. Bununla yanaşı, dövlət orqanlarının (qurumlarının), fiziki və ya hüquqi şəxslərin müraciətləri əsasında Agentlik tərəfindən onların minatəmizləyənlərinə standart əməliyyat prosedurlarına dair Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilən qaydada təlimlərin keçirilməsi və təlimlərin nəticəsində qiymətləndirmə aparılaraq sertifikatın verilməsi nəzərdə tutulub. Qiymətləndirmənin aparılmasına və təlimlərin keçirilməsinə görə fiziki və ya hüquqi şəxslər tərəfindən Agentliyə Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilən məbləğdə haqq ödənilir (5-ci maddə).
Qanunda minatəmizləmə fəaliyyətinin keyfiyyətinə nəzarət məsələsi də nəzərdə tutulub. Belə ki, bu nəzarət çərçivəsində minatəmizləmə fəaliyyətinə dair tələblərdə və standart əməliyyat prosedurlarında təsbit olunmuş qaydada həmin fəaliyyətin monitorinqi və təhlükəli ərazilərin təmizləmə keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi həyata keçirilir. Minatəmizləmə fəaliyyəti tamamlanmış ərazilər Agentlik tərəfindən təmizləmə keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi aparıldıqdan sonra minatəmizləmə fəaliyyətinə dair tələblərə uyğun olaraq rəsmiləşdirilir (8-ci maddə).
Qeyd olunmalıdır ki, minatəmizləmə fəaliyyəti ilə bağlı məlumatların toplanılması, idarə olunması və istifadəsi üçün Agentlik tərəfindən minatəmizləmə fəaliyyətinə dair informasiya sistemi formalaşdırılır və aparılır (9-cu maddə).
Eyni zamanda Qanunda göstərilir ki, Agentlik əhali arasında partlayıcı sursatların təhlükəsinə dair maarifləndirici tədbirlər həyata keçirir, o cümlədən partlayıcı sursatların təhlükələri, bununla əlaqədar dövlət orqanlarının (qurumlarının), fiziki və ya hüquqi şəxslərin vəzifələri, təhlükəli ərazilər və həyata keçirilən minatəmizləmə fəaliyyəti ilə bağlı maarifləndirici materialların hazırlanması və yayılmasını təmin edir. Həmçinin, insanların həyat və sağlamlığına, əmlakına ziyan vurulmasının qarşısının alınması məqsədilə təhlükəli ərazilərin sərhədlərində Agentlik və ya həmin ərazidə minatəmizləmə fəaliyyətini həyata keçirən icraçılar tərəfindən xəbərdarlıq nişanları yerləşdirilir (10-cu maddə).
Həmçinin, Qanunda partlayıcı sursatların işə düşməsi nəticəsində baş verən bədbəxt hadisə ilə əlaqədar bədən xəsarəti almış və (və ya) psixoloji yardıma ehtiyacı olan və (və ya) maddi zərər dəymiş şəxslərə “Psixoloji yardım haqqında” və “Əhalinin sağlamlığının qorunması haqqında” qanunlara uyğun olaraq ödənişsiz psixoloji və tibbi yardım göstərilməsi nəzərdə tutulub. Bununla əlaqədar əlilliyi müəyyən edilən zərərçəkmişlərin hüquqları isə “Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında” Qanuna uyğun olaraq təmin edilir (11-ci maddə).
Bundan əlavə, Qanunda minatəmizləmə fəaliyyətini bilavasitə təhlükəli ərazilərdə həyata keçirən minatəmizləyənlər üçün də bir sıra təminatlar nəzərdə tutulub. Belə ki, minatəmizləyənlərin minatəmizləmə fəaliyyətinin həyata keçirilməsi zamanı yarana biləcək təhlükələrdən sığortalanması müvafiq olaraq “Tibbi sığorta haqqında”, “Hərbi qulluqçuların dövlət icbari şəxsi sığortası haqqında” və “İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta haqqında” qanunlarla tənzimlənir. Həmin şəxslərin pensiya təminatı isə “Əmək pensiyaları haqqında” Qanuna uyğun olaraq həyata keçirilir (12-ci maddə).
